مدرسه کلام

⏺ دیدگاه فلاسفه در باب معجزات


• در این قسمت به جهت رعایت اختصار به نقل پاره‌ای از مطالب رئیس الفلاسفه "بوعلی سینا" بسنده می‌کنیم

◀️ الشیخ الرئیس در بعض آثار خود متذکر مباحث مرتبط با نبوّت می‌شود و در مقام عداد خصائص نفسانی انبیاء علیهم السلام روی هم رفته به این نتیجه می‌رسد که

◄ انبیاء سه ویژگی دارند به صورت خلاصه : ۱- سریع الانتقال بودن ایشان از معقولات اُولی به معقولات ثانیه ۲- اتصال نفس نبی به نفوس فلکیه ۳- تاثیر نفوس انبیاء در مواد عالم هستی و اظهار معجزات از طریق ذوات ایشان
📖المبدأ و المعاد ص۱۲۱
[ مشاهده متن کتاب ]


◄ ایضا در دانشنامه علائی می‌گوید: بعضی مردم را نفس قوی افتد که اندر اجسام این عالم فعل عظیم توان کردن به وهم و خواست خویش تا اجسام این عالم به سبب وی تغییر عظیم پذیرد...از اینجا شکافد همه‌ی معجزه ها
📖دانشنامه علائی | طبیعیات ص۱۴۱
[ مشاهده متن کتاب ]


◄ در نمط عاشر از کتاب "الاشارات و التنبیهات" نیز تصریح می‌کند که همه معجزات مولود هیئت نفسانی نبیّ است و با سحر و جادو از حیث انتساب به نفس بشر اشتراک دارد
انّ الامور الغریبة تنبعث من مبادئ ثلاثة احدها الهیئة النفسانیة...و السحر من قبیل القسم الاول بل المعجزات
📖الاشارات و التنبیهات ج۳ ص۴۵۰
[ مشاهده متن کتاب ]


▫️کما اینکه واضح و روشن است این مطالب صرفا مدعیات بوعلی است که معتضد به هیچ برهان و دلیل منطقی نمی‌باشد و ایضا آموزه‌های دینی و معارف وحیانی با چنین حکمی مساعد نیست بلکه خلاف آن را اثبات و تقویت می‌کند


❂ چنانکه خداوند متعال می‌فرماید

فَأَلْقَاهَا فَإِذَا هِيَ حَيَّةٌ تَسْعَىٰ قَالَ خُذْهَا وَلَا تَخَفْ سَنُعِيدُهَا سِيرَتَهَا الْأُولَىٰ
• آن‌کس که عصا را تبدیل به مار می‌کند خداوند متعال است و نبی موسی ع القاء عصا بر زمین می‌کند

قَدْ جَاءَتْكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ ۖ هَٰذِهِ نَاقَةُ الله | وَيَا قَوْمِ هَٰذِهِ نَاقَةُ الله لَكُمْ آيَةً
• ایجاد آن شتر بیّنه و آیة خداوند متعال بود و اوست که آن ناقة را آفرید

وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَنْ يَأْتِيَ بِآيَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ الله
• رسولان اتیان معجزات نمی‌کنند بلکه این خوارق عادات به ارادة الله و اذن تکوینی او محقق است

قُلْ إِنِّي عَلَىٰ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي وَكَذَّبْتُمْ بِهِ مَا عِنْدِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ...قُلْ لَوْ أَنَّ عِنْدِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ لَقُضِيَ الْأَمْرُ
• بینه و آیات باهرات در نزد خداوند متعال مخلوق و فعل اوست و اینگونه نیست که در نزد نبیّ الله باشد

قُلْ إِنَّمَا الْآيَاتُ عِنْدَ الله وَإِنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُبِينٌ
• آیات و بینات در نزد خداوند متعال و مخلوق اوست و نبیّ الله صرفا نذیر و مبین نسبت به آن آیات است

▫️از همین باب است ده‌ها آیه و روایت دیگر که بخاطر ایجاز از ذکر همه آنها معذوریم.


❖ اما دلالت آیات و اخبار ظاهر و غیر خفی است که بیّنات الهی ( به اصطلاح کلامی معجزات که اخص از مصطح قرآنی است ) مخلوق حضرت حقّ است و پدید آمدنش معلق بر احداث اوست.
منقولات دینی، بالصراحه خط بطلانی می‌کشد بر افکار فلاسفه و غلات باطنیة که سعی بر این دارند تا از مسئله معجزات در جهت اثبات خالقیت و ربوبیّت و الوهیّت اهل البیت علیهم السلام سوء استفاده کنند

• تفصیل •

محطّ آنچه ذکر شد ( انحصار وجود یافتن معجزات به احداث الهی و انتساب به فعل حقّ متعال ) در جایی است که واقعه خارق العاده و رخداد نامتعارف و غیر معتاد را به منشأ مسبوق به عدم بودن (از باب ایجاد لامن شیء) یا تغییر ماهیت و جوهریت شیء (تصرف تکوینی در عالم) تصور کنیم
لکن ممکن است محققی اصطلاح قرآنی (غیر کلامی) را بر وجه دیگری حمل کند که صدورش از موجود متجزی جائز است بر خلاف فرض پیشین در باب معجزه که به بحث ایجاد عودت می‌کند و محکوم به استحاله است که از متجزی صادر باشد

www.tg-me.com/ca/مدرسه کلام/com.madraseh_kalam/2527

1.5K viewsedited  Jan 28 at 15:11

⏺ دیدگاه فلاسفه در باب معجزات


• در این قسمت به جهت رعایت اختصار به نقل پاره‌ای از مطالب رئیس الفلاسفه "بوعلی سینا" بسنده می‌کنیم

◀️ الشیخ الرئیس در بعض آثار خود متذکر مباحث مرتبط با نبوّت می‌شود و در مقام عداد خصائص نفسانی انبیاء علیهم السلام روی هم رفته به این نتیجه می‌رسد که

◄ انبیاء سه ویژگی دارند به صورت خلاصه : ۱- سریع الانتقال بودن ایشان از معقولات اُولی به معقولات ثانیه ۲- اتصال نفس نبی به نفوس فلکیه ۳- تاثیر نفوس انبیاء در مواد عالم هستی و اظهار معجزات از طریق ذوات ایشان
📖المبدأ و المعاد ص۱۲۱
[ مشاهده متن کتاب ]


◄ ایضا در دانشنامه علائی می‌گوید: بعضی مردم را نفس قوی افتد که اندر اجسام این عالم فعل عظیم توان کردن به وهم و خواست خویش تا اجسام این عالم به سبب وی تغییر عظیم پذیرد...از اینجا شکافد همه‌ی معجزه ها
📖دانشنامه علائی | طبیعیات ص۱۴۱
[ مشاهده متن کتاب ]


◄ در نمط عاشر از کتاب "الاشارات و التنبیهات" نیز تصریح می‌کند که همه معجزات مولود هیئت نفسانی نبیّ است و با سحر و جادو از حیث انتساب به نفس بشر اشتراک دارد
انّ الامور الغریبة تنبعث من مبادئ ثلاثة احدها الهیئة النفسانیة...و السحر من قبیل القسم الاول بل المعجزات
📖الاشارات و التنبیهات ج۳ ص۴۵۰
[ مشاهده متن کتاب ]


▫️کما اینکه واضح و روشن است این مطالب صرفا مدعیات بوعلی است که معتضد به هیچ برهان و دلیل منطقی نمی‌باشد و ایضا آموزه‌های دینی و معارف وحیانی با چنین حکمی مساعد نیست بلکه خلاف آن را اثبات و تقویت می‌کند


❂ چنانکه خداوند متعال می‌فرماید

فَأَلْقَاهَا فَإِذَا هِيَ حَيَّةٌ تَسْعَىٰ قَالَ خُذْهَا وَلَا تَخَفْ سَنُعِيدُهَا سِيرَتَهَا الْأُولَىٰ
• آن‌کس که عصا را تبدیل به مار می‌کند خداوند متعال است و نبی موسی ع القاء عصا بر زمین می‌کند

قَدْ جَاءَتْكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ ۖ هَٰذِهِ نَاقَةُ الله | وَيَا قَوْمِ هَٰذِهِ نَاقَةُ الله لَكُمْ آيَةً
• ایجاد آن شتر بیّنه و آیة خداوند متعال بود و اوست که آن ناقة را آفرید

وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَنْ يَأْتِيَ بِآيَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ الله
• رسولان اتیان معجزات نمی‌کنند بلکه این خوارق عادات به ارادة الله و اذن تکوینی او محقق است

قُلْ إِنِّي عَلَىٰ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي وَكَذَّبْتُمْ بِهِ مَا عِنْدِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ...قُلْ لَوْ أَنَّ عِنْدِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ لَقُضِيَ الْأَمْرُ
• بینه و آیات باهرات در نزد خداوند متعال مخلوق و فعل اوست و اینگونه نیست که در نزد نبیّ الله باشد

قُلْ إِنَّمَا الْآيَاتُ عِنْدَ الله وَإِنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُبِينٌ
• آیات و بینات در نزد خداوند متعال و مخلوق اوست و نبیّ الله صرفا نذیر و مبین نسبت به آن آیات است

▫️از همین باب است ده‌ها آیه و روایت دیگر که بخاطر ایجاز از ذکر همه آنها معذوریم.


❖ اما دلالت آیات و اخبار ظاهر و غیر خفی است که بیّنات الهی ( به اصطلاح کلامی معجزات که اخص از مصطح قرآنی است ) مخلوق حضرت حقّ است و پدید آمدنش معلق بر احداث اوست.
منقولات دینی، بالصراحه خط بطلانی می‌کشد بر افکار فلاسفه و غلات باطنیة که سعی بر این دارند تا از مسئله معجزات در جهت اثبات خالقیت و ربوبیّت و الوهیّت اهل البیت علیهم السلام سوء استفاده کنند

• تفصیل •

محطّ آنچه ذکر شد ( انحصار وجود یافتن معجزات به احداث الهی و انتساب به فعل حقّ متعال ) در جایی است که واقعه خارق العاده و رخداد نامتعارف و غیر معتاد را به منشأ مسبوق به عدم بودن (از باب ایجاد لامن شیء) یا تغییر ماهیت و جوهریت شیء (تصرف تکوینی در عالم) تصور کنیم
لکن ممکن است محققی اصطلاح قرآنی (غیر کلامی) را بر وجه دیگری حمل کند که صدورش از موجود متجزی جائز است بر خلاف فرض پیشین در باب معجزه که به بحث ایجاد عودت می‌کند و محکوم به استحاله است که از متجزی صادر باشد

BY مدرسه کلام